ΑΗ-ΓΙΩΡΓΗΣ 2013

Όλοι μαζί πάνω στο βράχο του Γουλά τραγουδούν τη χαρά της Άνοιξης.

Πρώτος χορός, μεσ' στου Γουλά τ' αλώνι. Φόντο το Αρτεμίσιο.

 

Ντυμένοι όλοι με την παραδοσιακή Νεστανιώτικη φορεσιά.

 

Η σελινοστολισμένη γκλίτσα είναι βασικό στοιχείο τούτης της γιορτής των Νετσανιωτών.

 

Έντονα βλαστολατρικά στοιχεία συναντά κανείς σε τούτη την ανοιξιάτικη γιορτή.

 

Κρατώντας τους "Μάηδες" στα χέρια χορεύουν και τραγουδούν.

 

Γυναικεία παραδοσιακή Νεστανιώτικη φορεσιά (Ι)

 

Γυναικεία παραδοσιακή Νεστανιώτικη φορεσιά (ΙΙ)

 

Το χρώμα είναι στοιχείο της γυναικείας παραδοσιακής Νεστανιώτικης φορεσιάς.



Το κλαρωτό μαντίλι -λευκό ή κίτρινο- συμπληρώνει τη γυναικεία παραδοσιακή Νεστανιώτικη φορεσιά.

Τραγουδούν κραδαίνοντας τους σελινοστολισμένους "Μάηδες".

 

Η πουκαμίσα, βασικό στοιχείο της ανδρικής ενδυμασίας.

 

Η πορεία της πομπής των θυρσοφόρων αρχίζει από το βράχο του Γουλά.

  

Κάθοδος της πομπής των θυρσοφόρων στο δύσβατο μονοπάτι, φυσικά χωρίς τραγούδι.

Η πομπή των βλαστοφόρων που ξεκίνησε από το βράχο του Γουλά πλησιάζει στο χωριό

Ευχαριστούμε την Βασιλική Κοντόγιωργα για την παραχώρηση των φωτογραφιών της παρούσας ανάρτησης.

© φωτογραφιών: Βασιλική Κοντόγιωργα

ΤΟ ΤΑΓΑΡΙ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

Τὸ ταγάρι, καὶ ἡ ἱστορία του

Ἡ λέξη εἶναι μεσαιωνική, ταγάριον, ὑποκοριστικὸ τοῦ ἑλληνιστικοῦ ταγὴ [ταγ(ὴ) -άριον > -άρι].

Τὸ ταγάρι εἶναι ἕνα παραδοσιακό, χοντρό, πολύχρωμο σακκίδιο, ποὺ φτιάχνεται ἀπὸ μάλλινο ὕφασμα, τὸ ὁποῖο ἔχει ὑφανθεῖ στὸν ἀργαλειό, καὶ φέρεται στὴν πλάτη μὲ σκοινὶ ποὺ καλεῖται προβαζός. Ὁ προβαζός, εἶναι ἕνα πλεχτὸ σκοινὶ ποὺ προσαρμόζεται καὶ δένει σταθερὰ στὶς δύο πάνω γωνίες τοῦ ταγαριοῦ. Τὸ ταγάρι ὅμως μπορεῖ νὰ εἶναι φτιαγμένο καὶ ἀπὸ δέρμα, ἢ δίχτυ.

Πολλὲς φορὲς τὸ ταγάρι συγχέεται καὶ θεωρεῖται συνώνυμο τοῦ ντορβᾶ. Ὁ ντορβᾶς, μπορεῖ νὰ εἶναι καὶ αὐτὸς ἕνα σακκίδιο, φέρει ὅμως ἀποκλειστικὰ τὴν ταγὴ τοῦ ὑποζυγίου, καὶ ὡς συνώνυμα τοῦ ντορβᾶ συναντᾶμε τὰ: ταΐστρα, τάγιστρο.

Εὔκολα ἀντιλαμβάνεται κανεὶς τὴ χρήση τοῦ ταγαριοῦ, μιᾶς καὶ μὲ τὸ ταγάρι μετέφεραν οἱ ἀγρότες καὶ οἱ ποιμένες τὸ λιτό τους γεῦμα στὴν ἐργασία τους. Μὲ τὸ ταγάρι πήγαιναν στὴν πόλη προκειμένου νὰ κάνουν καὶ νὰ κουβαλήσουν τὰ ψώνια τους. Ταγάρι ὅμως ἔφεραν καὶ οἱ ὁδοιπόροι. Ἀκόμα, πολλὲς φορές, τὸ ταγάρι χρησιμοποιοῦνταν ἀπὸ τὰ παιδιὰ καὶ ὡς σχολικὴ σάκκα.

Ὁ Παλαμᾶς ἀναφέρει: Κρέμονταν στοὺς ὤμους τους ταξιδιωτικὰ ταγάρια, καὶ ὁ Βάρναλης λέει: Ξυπόλυτοι, μ’ ἕνα ραβδὶ κι ἕνα ταγάρι σταυρωτά.

Τὸ ταγάρι κατὰ καιροὺς ἐπανέρχεται στὴ «μόδα», καὶ ἐρκετὲς φορὲς παίρνει τὸ ρόλο τῆς τσάντας στὶς γυναῖκες. Ὅμως οἱ νόμοι καὶ οἱ κατευθύνσεις τῆς μόδας ἔρχονται καὶ παρέρχονται, — γιὰ νὰ θυμηθοῦμε καὶ τὰ λόγια τοῦ Ὄσκαρ Οὐάιλντ: Ἡ μόδα εἶναι μιὰ μορφὴ ἀσχήμιας τόσο ἀνυπόφορη ποὺ πρέπει νὰ τὴν ἀλλάζουμε κάθε ἕξι μῆνες. Ἔτσι, συναντήσαμε λοιπόν τὸ ταγάρι καὶ σὰν γυναικεῖο ἀξεσουάρ.

Τὸ ταγάρι βέβαια ἔγινε χαρακτηριστικὸ μιᾶς μερίδας κόσμου ποὺ ἤθελε ἀπελευθερωμένη τὴ γυναίκα καὶ ἀπαλλαγμένη ἀπὸ τὰ δίχτυα τῆς βιομηχανίας τῆς ὀμορφιᾶς. Τὸ ντύσιμο δὲ αὐτό, ὑποδήλωνε ἀνεμελιὰ καὶ ἔλλειψη προσεγμένης ἐμφάνισης· ἐπιπλέον δὲ καὶ ἕνα ἀνοιχτὸ μυαλό, μὲ ἀντίστοιχη φιλοσοφία καὶ στάση ζωῆς. Δὲν ξέρω βέβαια κατὰ πόσο ὅλο αὐτὸ δήλωνε καὶ μιὰ συγκεκριμένη πολιτικὴ στάση. Τὰ ταγάρια αὐτὰ βέβαια ἦταν βιομηχανοποιημένα, μὲ μοντέρνα γραμμὴ καὶ ἐλάχιστη σχέση εἶχαν μὲ τὰ παραδοσιακά, χειροποίητα ὑφασμένα ταγάρια.

Ἡ καγκελόφρακτη ὅμως ἀστικὴ κοινωνία δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἀφήσει ἕνα τέτοιο στὺλ ντυσίματος νὰ ἐπικρατήσει. Ἀλλὰ καὶ οἱ νεο-ἀστοὶ κάτοικοι τῶν πόλεων, γιὰ νὰ δείξουν τὸν ἐκσυγχρονισμένο «πολυτελῆ» τους βίο, κυρίως ὅμως γιὰ νὰ ἀποκοποῦν ἀπὸ ὁτιδήποτε τοὺς θύμιζε τὴν καταγωγή τους ἔτσι ὥστε νὰ μασκαρευτοῦν σὲ κατοίκους τῶν ἀστικῶν κέντρων, ἀποποιήθηκαν ὁτιδήποτε τὸ παραδοσιακό! Ἀπὸ τὴν ἄλλη βέβαια εὔκολα κατανοεῖ κανεὶς ὅτι ἡ βιομηχανία τῆς μόδας ἔχει τοὺς νόμους της. Ἔτσι ὁ τύπος ντυσίματος ποὺ θέλει τὴ γυναίκα νὰ φορᾶ ἀμπέχονο, ἀρβύλες, ἐλβιέλες, τζήν, φαρδιὰ φοῦτερ, φαρδιὰ μάλλινα πουλόβερ —ἕνα στὺλ ποὺ καθιερώθηκε στὴ δεκαετία τοῦ '70 καὶ ἀφορούσε περισσότερο τὴ φοιτητιώσα νεολαία— χαρακτηρίστηκε ὡς «ταγάρι», δίνοντας στὴ λέξη ὑποτιμητική χροιά, ἀρνητικὸ πρόσημο, κάνοντάς την συνώνυμο τῆς ἀπεριποίητης καὶ ἀντισεξουαλικῆς γυναίκας. Κάτι ποὺ βέβαια σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν αντιπροσώπευε τὰ ἄτομα ποὺ υἱοθετοῦσαν αὐτὸ τὸ στὺλ ντυσίματος. Ἀκόμα καὶ σήμερα δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ μπορεῖ νὰ ἀκούσει κανείς: μωρὲ τί ταγάρι εἶναι αὐτή, ἤ, γέμισε ὁ χῶρος ταγάρια, ἢ ἀκόμα τὴ φράση, μοῦ ἔγινες ταγάρι, δηλαδὴ μοῦ ἔγινες ἀνυπόφορο βάρος καὶ σὲ κουβαλῶ παρὰ τὴ θέλησή μου, κ.λπ.

Ὅπως καὶ νὰ ἔχει, τὸ ταγάρι παραμένει στὴν παράδοσή μας ἕνας πανέμομορφος ὑφαντὸς σάκκος μὲ περίτεχνα σχέδια ποὺ μὲ μεράκι καὶ φαντασία οἱ ὑφάντρες φιλοτεχνοῦσαν, καὶ ἐλπίζουμε νὰ συνεχίσουν αὐτή τους τὴν τέχνη.

---

© κειμένου-φωτογραφιῶν: Παναγιώτης Καρώνης 2016, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε νομίμου δικαιώματος.

Ἀπαγορεύεται ἡ ἀναδημοσίευση, ἥ ἀναπαραγωγή, ὁλική, μερική ἢ περιληπτικὴ ἢ κατὰ παράφραση ἢ διασκευὴ καὶ ἀπόδοση τοῦ περιεχομένου τοῦ παρόντος ἄρθρου μὲ ὁποιοδήποτε τρόπο, χωρὶς προηγούμενη συνεννόηση μὲ τὸν συγγραφέα του.

Τὰ ταγάρια ποὺ παρουσιάζουμε ἐδῶ, στὴ συνέχεια, εἶναι ἀπὸ τὴ Νεστάνη Ἀρκαδίας. Εἶναι ὅλα τους παραδοσιακά, ὑφασμένα μὲ μεράκι καὶ ἀγάπη ἀπὸ τὶς Νεστανιώτισσες. Στὴν πλειοψηφία τους οἱ φωτογραφίες εἶναι ἀπὸ τὴ βλαστολατρικὴ γιορτὴ τοῦ Ἅη-Γιώργη ποὺ τελεῖται κάθε χρόνο στὴν Ἀρκαδικὴ κώμη.

Φωτογραφίες Παναγιώτης Καρώνης.

 

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, ή αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική η κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του παρόντος άρθρου με οποιοδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον συγγραφέα του.

Οἱ τρεῖς παρακάτω φωτογραφίες ταγαριῶν εἶναι ἀπὸ τὴ συλλογὴ τοῦ Γεωργικοῦ Μουσείου τοῦ Γεωπονικοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἔτσι ὅπως αὐτὰ παρουσιάζονται στὸ ἐκθετήριό του. (Πηγή: http://sylloges.mouseio.aua.gr/)

Ο ΘΥΡΣΟΣ, (κλάδος ὁ παρὰ Διονύσου) ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

(Δε.), Βλαστοφόρος κρατά την σελινοστολισμένη γκλίτσα του στη γιορτή του Αη Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

(Αρ), Σάτυρος, μέλος του Διονυσιακού θιάσου, κρατά θύρσο και κρατήρα. Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου.

ΘΥΡΣΟΣ, (κλάδος ὁ παρὰ Διονύσου) ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Πληθώρα παραστάσεων της αττικής αγγειογραφίας παριστάνει τον διονυσιακό θίασο να φέρει θύρσο. Οι Σάτυροι, οι Σιληνοί, οι Μαινάδες, οι Νύμφες αλλά και ο Πάνας είναι μερικοί από αυτούς που εικονίζονται αρχικά να κρατούν θύρσο. Από τον 5ο αι. π.Χ. ο θύρσος μοιάζει να έχει καθιερωθεί ως τελετουργικό όργανο και έμβλημα του Διονυσιακού θιάσου, των εκστασιασμένων μελών του που άδουν, πίνουν, μεθύουν, χορεύουν, ιερουργούν, παρέα με τους συνεκστασιαζόμενους συμπαίκτες τους, αλλά μοιάζει να είναι και φαλλικό σύμβολο.

Από την Ιλιάδα ακόμα, ο Όμηρος, μας παραδίδει:

ὅς ποτε μαινομένοιο Διωνύσοιο τιθήνας

σεῦε κατ᾽ ἠγάθεον Νυσήϊον· αἳ δ᾽ ἅμα πᾶσαι

θύσθλα χαμαὶ κατέχευαν ὑπ᾽ ἀνδροφόνοιο Λυκούργου

θεινόμεναι βουπλῆγι· Διώνυσος δὲ φοβηθεὶς

δύσεθ᾽ ἁλὸς κατὰ κῦμα, Θέτις δ᾽ ὑπεδέξατο κόλπῳ

δειδιότα· κρατερὸς γὰρ ἔχε τρόμος ἀνδρὸς ὁμοκλῇ.

(ποὺ ἕναν καιρὸ τοῦ μανικοῦ Διονύσου τὲς βυζάστρες

σκόρπισε στὰ πανάγια βουνὰ τοῦ Νυσηίου.

Μὲ βούκεντρ’ ὁ Λυκούργος τὲς ἔπληττε ὁ φονέας,

ώστε τοὺς κλάδους ἔριξαν, καὶ ὁ Διόνυσος στὰ βάθη

τῆς θάλασσας ἐβύθισε, καὶ ἡ Θέτις στὴν ἀγκάλην
τὸν δέχτηκε ποὺ ἐτρόμαζαν ἀκόμη ἀπ' τὴν βοήν του.)¹

Έχουμε δηλαδή μια εξαιρετική μαρτυρία που μας λέει ότι οι τροφοί, οι συνοδοί (αι τιθήναι) του Διονύσου κρατούσαν τα σύνεργα της θυσίας, τα σύμβολα του θεού (θύσθλα: τά ἱερὰ σκεύει τοῦ Βάκχου, τὰ σκεύει τῶν τελούντων τὰ τῆς λατρείας τοῦ Βάκχου).² Η ετοιμολογία της λέξης προέρχεται πιθανόν από το ρήμα θύω, το οποίο αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει την ορμή, τη μανία των στοιχείων της φύσης (νερό, αέρας, φωτιά) και αργότερα απέκτησε τη σημασία: καίω, προσφέρω στους θεούς, θυσιάζω.

Ο Θύρσος, ήταν το έμβλημα που κρατούσαν όμως και οι λάτρεις του Διονύσου σε πανηγυρικές πομπές. Τον κρατούσαν ψηλά όσοι έπαιρναν μέρος στις οργιαστικές γιορτές που γίνονταν προς τιμή τούτου του θεού. Μεταγενέστερες είναι οι παραστάσεις που θύρσο φέρουν και θεότητες όπως ο Έρως, ο Πόθος και η Νίκη. Μην λησμονούμε όμως ότι κάθε θεός είχε και από κάποιο σύμβολο που κρατούσε στα χέρια του. Σύμβολο που είχε την έννοια τού σκήπτρου. Το σκήπτρο αυτό είχε συμβολική σημασία και είχε να κάνει με την δικαιοδοσία του θεού. Έτσι συναντάμε τον Δία να κρατάει κεραυνό, τον Ερμή κηρύκειο, τη Δήμητρα στάχυ, τον Ποσειδώνα τρίαινα, τον Ήφαιστο σφύρα και άκμων, την Αθηνά δόρυ και ασπίδα, τον Πάνα τον αυλό του κλπ. Ο θύρσος όμως, είναι το σκήπτρο του Ιερού Διονύσου με ιδιαίτερα μυστηριακή σημασία αν και στο ναό του Φιλίου Διός στη Μεγαλόπολη, υπήρχε το άγαλμα του θεού, έργο του Πολυκλείτου,, που έφερε στο ένα του χέρι κύπελλο και στο άλλο θύρσο, πάνω στον οποίο στηριζόταν αετός. Εδώ, για τους Αρκάδες, ο θύρσος αποτελεί συμβολικό συνδυασμό της λατρείας του Διός και του Διονύσου.

Από περιγραφές που μας έχουν σωθεί γνωρίζουμε ότι ο θύρσος ήταν ένα κλαδί από δέντρο που αποτελείτο από ένα ραβδί μακρύ, που στην κορυφή του είχε φύλλωμα. Το φύλλωμα αυτό ενισχύονταν από το φύλλωμα κάποιου άλλου φυτού όμως κισσός ή άμπελος, έτσι ώστε να φαίνεται φουντωτό και θαλερό. Το μήκος του θύρσου είχε μεγάλη διακύμανση. Έτσι συναντάμε θύρσους 30 εκατοστών που μπορούσαν να φτάσουν βέβαια τα 2 μέτρα. Στο φύλλωμα του θύρσου οι Μαινάδες έκρυβαν κάποιες φορές έντεχνα την αιχμή του δόρατος χρησιμοποιώντας έτσι το θύρσο για προστατευτικό σκοπό. Μάλιστα ο Καλλίξεινος ο Ρόδιος τις αποκαλεί Μαινάδες  θυρσολόγχες.³

Το στολισμένο κλαρί εκτός από φύλλα κισσού και αμπελόφυλλα μπορούσε να προστεθούν κουκουνάρια και ταινίες, και ουσιαστικά έπαιρνε τη μορφή ανθοδέσμης μια και υπάρχουν αρκετές παραλλαγές στην κατασκευή του. Τα κουκουνάρια, που ήταν από ήμερο πεύκο, είναι στοιχείο γονιμότητας και οι ταινίες κόκκινες ή και λευκές ήταν σύμβολο της γνήσιας λαϊκής πίστης.

Ο Ευριπίδης⁴ στο έργο του Βάκχες χρησιμοποιεί την λέξη Νάρθηξ ως συνώνυμο του θύρσου, λέξη που είναι βέβαια μεταγενέστερη. Ο Πλάτωνας⁵ στο έργο του Φαίδρος μάς παραδίδει ότι ο θύρσος απεικονίζεται να συνοδεύει τους πιστούς στα Διονυσιακά μυστήρια, γεγονός που πια θεωρείτε αναμφισβήτητο από τους μελετητές. Με τη σειρά του ο Πλούταρχος⁶ συνδέει το θύρσο με την νιότη, και είναι πολύ λογικό ότι οι ορχούμενοι, εκστασιαζόμενοι και άδοντες τα άσματα του διονυσιακού θιάσου, να είχαν μια τρέλα για ζωή, μια ορμή για ζωή, μια ακατανίκητη ορμή για το ευ ζην, αφού ήταν αυτοί που συμβόλιζαν την έγερση της φύσης, την αναγέννηση της ζωής. Ήταν η ίδια η ρώμη, η αιώνια νιότη, εν τέλει η ζωή.

Ο θύρσος όμως είναι και το όπλο των μαινάδων απέναντι στις ερωτικές επιθέσεις των λάγνων συμπορευόμενων μαζί τους Σατύρων που τους τον κραδαίνουν προκειμένου να τους αποκρούσουν. Ο θύρσος, σύμβολο της γονιμότητας συνδέεται άμεσα με τη λατρεία του Διονύσου, ο οποίος λατρεύονταν και ως βλαστοφόρος θεός.

Τον θύρσο συναντάμε και σήμερα σε πομπές και ιεροπραξίες των Ελλήνων. Στην βλαστολατρική γιορτή του Άη-Γιώργη που τελείτε κάθε χρόνο στη Νεστάνη της Ακαδίας, η σημαντικότερη, και με εξαιρετική συμβολική αξία πράξη, είναι ο στολισμός της παραδοσιακής γκλίτσας με αγριοσέλινα και άνθη. Εν ήδη θύρσου την γκλίτσα φέρουν οι βλαστοφόροι Νεστανιώτες χορευτές, μέτοχοι της πομπής και του χορού του Άη- Γιώργη, καθ΄ όλη την διάρκεια της ιεροτελεστίας. Την κραδαίνουν ψηλά καθώς προχωρούν τραγουδώντας μέσα στην αναγεννημένη ανοιξιάτικη φύση. Κατά την διάρκεια του χορού δεν την αποχωρίζονται. Αντίθετα την κρατούν με το αριστερό τους χέρι ψηλά, μέσα στο οποίο περνά το δεξί χέρι του διπλανού τους, δίνοντας έτσι μια εξαιρετική γραφικότητα σε τούτο το χορό. Τέλος να προσθέσω πως, την σελινοστολισμένη γκλίτσα οι Νεστανιώτες καὶ οι Νεστανιώτισσες την ονομάζουν «Μάη».

Πηγές:

---

1. Ομήρου Ιλιάδα, Ζ, 132- 137, μετάφραση Ιάκωβου Πολυλά.

2. Παναγή Λορεντζάτου, Ομηρικό λεξικό, εκδόσεις Κακουλίδη, Αθήνα 1989.

3. Αθήναιος, Δηπνοσοφισταί, 200d,f

4. Ευριπίδης Βάκχες, 205, 704.

5. Πλάτων Φαίδρος, 69.

6. August Nauck Tragicorum Graecorum Fragmenta 2. Aufl. 1889, Fragment 397

© κειμένου-φωτογραφιών Αη-Γιώργη: Παναγιώτης Καρώνης 2016, με την επιφύλαξη κάθε δικαιώματος.

© φωτογραφιών αγγείων: Στις συλλογές και στα μουσεία που ανήκουν.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, ή αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική η κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του παρόντος άρθρου με οποιοδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον συγγραφέα του.

Αρ. Γυναίκα, σε λεπτομέρεια Αττικού ερυθρόμορφου αγγείου κρατάει κλαδί στο αρ.. χέρι πιθανόν σε κάποια βλαστολατρική γιορτή.
Δε. Νεστανιώτισσα κρατάει κλωνάρια αγριοσέλινου στη βλαστολατρική γιορτή του Αη Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

Ο Διόνυσος στεφανωμένος με κισσό κρατάει θύρσο στο δε. χέρι και κλαδί αμπέλου στο αρ.
Δίπλα του ένας Σάτυρος παίζει αυλό. Αττική ερυθρόμορφη κύλικα.

 

Σάτυρος κρατάει θύρσο στο αρ. χέρι και κύλικα στο αρ.
Δίπλα του Μαινάδα και άλλοι Σάτυροι φέρουν και αυτοί θύρσο. Αττική ερυθρόμορφη κύλικα.

Μαινάδα κρατάει θύρσο στο δε. χέρι και μικρό πάνθηρα στο αρ.

 

Ιθυφαλλικός Σάτυρος παρενοχλεί Μαινάδα που κρατάει κλαδί.
Λεπτομέρεια από Αττικό ερυθρόμορφο αγγείο

 

Θίασος Σατύρων παρενοχλεί Μαινάδα που προσπαθεί να τους χτυπήσει με τον θύρσο. Ενδιαφέρον έχει η διακόσμηση με φαλλούς
Αττική ερυθρόμορφη κύλικα του Δούρη. 470 π.Χ. Βοστόνη.

Σάτυροι και Μαινάδες, μέλη του Διονυσιακού θιάσου φέρουν θύρσο. Ερυθρόμορφη κύλικα περ.490-480 π.Χ.

Ιθυφαλλικός Σάτυρος παρενοχλεί Μαινάδα που κρατάει θύρσο και κρατήρα.
Εσωτερικό Αττικής ερυθρόμορφης κύλικας.

Σάτυρος παρενοχλεί Μαινάδα που κρατά θύρσο
Λεπτομέρεια από Αττικό ερυθρόμορφο αγγείο

Μαινάδα φέρει θύρσο στο δε. χέρι και μικρό πάνθηρα στο αρ.
Λεπτομέρεια Αττικού αγγείου.

Δύο ιθυφαλλικοί Σάτυροι παρενοχλούν Νύμφη που κοιμάται και κρατά θύρσο.
Ερυθρόμορφη κύλικα περ.490-480 π.Χ.

Ο Διόνυσος, φέρει στεφάνι από κισσό, φορά χιτώνα και ιμάτιο, ενώ κρατάει στο δεξί του χέρι κάνθαρο και στο αριστερό κλαδί κισσού. Ο ιθυφαλλικός Σάτυρος, γυμνός, μικρότερων διαστάσεων από το Διόνυσο, στεφανωμένος και αυτός με κισσό, ετοιμάζεται να σερβίρει κρασί στο Διόνυσο από οινοχόη που κρατάει με το δεξί του χέρι. Στο αγγείο διακρίνεται η επιγραφή ΗΟΠΑΙΣΚΑΛΟΣ. Ερυθρόμορφη κύλικα, 490-480 π.Χ. Βοστόνη, Μουσείο Καλών Τεχνών,

Ερωτική σκηνή ιθυφαλλικού Σατύρου και Μαινάδας.
Η κόρη έχει αγκαλιάσει το Σάτυρο με το αρ. χέρι της στο οποίο κρατά θύρσο.
Στο άλλο της χέρι κρατά μικρό πάνθηρα. Ο Σάτυρος έχει αγκαλιάσει την κόρη με το δε. χέρι ενώ το αρ. εισέρχεται κάτω από το ιμάτιό της.

(Αρ), Βλαστοφόρος κρατά την σελινοστολισμένη γκλίτσα του στη γιορτή του Αη Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

(Δε), Σάτυρος, μέλος του Διονυσιακού θιάσου, κρατά θύρσο. Λεπτομέρεια αττικού ερυθρόμορφου αγγείου.

Στολισμός γκλίτσας με αγριοσέλινο και λουλούδια στη γιορτή του Αη Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας

Νέος με την σελινοστολισμένη γκλίτσα του στη γιορτή του Αη Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας Παρεμβάλλεται λεπτομέρεια από εικόνα ερυθρόμορφου αττικού αγγείου που παριστάνει Σάτυρο να φέρει θύρσο.

Νέοι κραδαίνουν τις σελινοστολισμένες γκλίτσες τους στη βλαστολατρική γιορτή του Άη-Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

Νέοι με τις σελινοστολισμένες γκλίτσες τους στη βλαστολατρική γιορτή του Άη-Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

Νέοι με τις σελινοστολισμένες γκλίτσες τους στη βλαστολατρική γιορτή του Άη-Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

Χορός μαζί με τις σελινοστολισμένες γκλίτσες στη βλαστολατρική γιορτή του Άη-Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

Χορός μαζί με τις σελινοστολισμένες γκλίτσες στη βλαστολατρική γιορτή του Άη-Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.

Πομπή του Άη-Γιώργη. Οι βλαστοφόροι με τις σελινοστολισμένες γκλίτσες τους κατέρχονται τραγουδώντας  στο χωριό.

Πομπή του Άη-Γιώργη. Οι βλαστοφόροι με τις σελινοστολισμένες γκλίτσες τους κατέρχονται τραγουδώντας  στο χωριό.

Είσοδος της πομπής του Άη-Γιώργη στο χωρτιό. Οι βλαστοφόροι με τις σελινοστολισμένες γκλίτσες τους μπαίνουν τραγουδώντας  στο χωριό.

Κάθοδος των βλαστοφόρων της πομπής και του χορού του Άη-Γιώργη από το κακοτράχαλο βράχο του Γουλά.

Βλαστοφόροι άντρες της φυλής Καλάσσα μέτοχοι ανοιξιάτικης γιορτής της φυλής τους. (φωτό από το αρχείο τής οργάνωσης Έλληνες Εθελοντές)

Σελινοσταλισμένη γκλίτσα που φέρουν οι βλαστοφόροι στην γιορτή του Άη-Γιώργη στη Νεστάνη Αρκαδίας.