Παρασκευή 8 Μαΐου 2020

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ - «Ξένο μου πουλί»







ΞΕΝΟ ΜΟΥ ΠΟΥΛΙ
Ξένο μου πουλί, ξένο μου ἀηδόνι,
ποιὸς σὲ πλάνεψε, πιοιὸς θὰ σὲ πάρει;
Φτιάχνει ἀητὸς φωλιὰ καὶ μὲ σκεπάζει
μὲ χρυσὰ φτερὰ καὶ μπαίνω μέσα.



Σχολιασμός:
Ἀκόμα ἕνα τραγούδι ποὺ τὸ τραγουδοῦσαν μόνο οἱ γυναῖκες κατὰ τὸ στολισμὸ τῆς νύφης, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ἔξοδό της ἀπὸ τὴν πατρική της ἑστία. Ἡ νύφη χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴ μητέρα της ὡς «ξένο πουλί», ὑπονοώντας πὼς ὁ γάμος ἀποτελεῖ εἶδος ἐκπατρισμοῦ γιὰ τὸ παιδί της. Νὰ θυμίσω πὼς στὴ Νεστάνη τὰ κορίτσια τὰ ἀποκαλοῦσαν καὶ «ξενογωνιές». Ἐνδιαφέρον παρουσιάζει ἐδῶ βέβαια ἡ ἀπάντηση τῆς κοπέλλας, ποὺ οὐσιαστικὰ ὄχι μόνο ἔχει δεχθεῖ αὐτὸν τὸν ἐκπατρισμό ἀλλὰ καθησυχάζει τὴ μητέρα της, παρομοιάζοντας τὸ γαμπρὸ μὲ προστατευτικὸ ἀητό.
Γνωρίζουμε βέβαια πὼς σὲ πολλὰ τραγούδια τοῦ γάμου ὁ γαμπρὸς συμβολίζεται μὲ ἀητὸ. Ἀλλὰ ὁ συμβολισμὸς αὐτὸς ἔχει συχνὰ νὰ κάνει μὲ τὴν «ἁρπαγὴ» τῆς νύφης –ποὺ συχνὰ χαρακτηρίζεται ὡς πέρδικα– ἔστω καὶ χωρὶς ἄσκηση βίας. Ἀντιθέτως, ἐδῶ ὁ ἀητός, ὅπως μᾶς παρουσιάζεται, ἐμπνέει αἰσθήματα στοργῆς, φροντίδας καὶ προστασίας, προσδίδοντας ἐρωτικὴ χροιὰ στὸ τραγούδι.
Σὲ καταγραφὴ ἀπὸ τὴν Ἄνω Κλειτορεία Καλαβρύτων μάλιστα, ἡ νύφη λέει ἀπευθυνόμενη πρὸς τὴ μητέρα της: Μάνα δὲν εἶναι ξένος μηδ ̔ ἀλαργηνός. Καὶ βέβαια νὰ θυμήσω τὸ δίστιχο ποὺ ἔχει προαναφερθεῖ καὶ ἀκουγόταν κατὰ τὸ ξύρισμα καὶ ντύσιμο τοῦ γαμπροῦ:
Γαμπρέ μου χρυσοσταυραητέ, ἄνοιξε τὰ φτερά σου,
καὶ τύλιξε τὴν πέρδικα ποὺ θὲ νὰ ζεῖ κοντά σου.




Πηγὴ πληροφοριῶν:

Παναγιώτης Καρώνης, ΝΑ ῾ΝΑΙ Η ΝΥΦΗ ΤΡΥΓΟΝΑΚΙ ΚΙ Ο ΓΑΜΠΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΚΙ - Ὁ γάμος στὴ Νεστάνη Ἀρκαδίας μιὰ φορὰ κι ἕναν καιρό, Ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, Πάτρα 2018.
Τραγούδι: Ἀπὸ τὸ CD μὲ τὰ τραγούδια τοῦ γάμου στὴ Νεστάνη ποὺ συνοδεύει τὸ βιβλίο. Τραγουδάει ἡ Νεστανιώτισσα Κωνσταντίνα Καρώνη.
© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης 2018 καὶ Ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου