Παρασκευή 1 Μαΐου 2020

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΑΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ - «Τοῦ Μάη τὰ λουλούδια»







ΤΟΥ ΜΑΗ ΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ
Ὠρὲ τοῦ Μάη τὰ λουλούδια τ’ Ἀπρίλη οἱ δροσιὲς
μᾶς πῆραν τὴ Θανάσω μέσα ‘πὸ τὶς αὐλὲς
Ὤχ, πῶς τό ‘κανες Θανάσω, μωρ’ Θανασούλα μου
πῶς τό ‘κανες Θανάσω, δὲν ἔβαζες φωνὴ
ποὺ ἦρθαν καὶ σὲ πῆραν μέσ’ ἀπὸ τὴν αὐλή;
Ἂχ δὲν ήξερα(ν) ἡ δόλια πὼς θὰ μὲ κλέψουνε
σὲ ἄλλη γειτονίτσα θὰ μὲ παντρέψουνε.

Σχολιασμός:
Τραγούδι ποὺ ἀναφέρεται στὸν πόνο τῆς νύφης ποὺ ἐγκαταλείπει τὴν πατρική της ἑστία, ἀλλὰ καὶ τῶν δικῶν της (γειτόνων, φιλενάδων, γονιῶν, ἀδελφῶν, συγγενῶν) ποὺ τὴν ἀποχωρίζονται. Ἂν καὶ τὸ τραγούδι μιλάει γιὰ βίαιη ἀπαγωγὴ τῆς νύφης, δὲν ὑπάρχει οὐσιαστικὴ διαφορά, ἀφοῦ ἡ νύφη –εἴτε μὲ γὰμο διὰ ἁρπαγῆς, εἴτε «κανονικό»– ἐγκατέλειπε τὸ πατρικό της, τὴ γωνιά της, τὴ γειτονιά της, τὸν περίγυρό της γιὰ νὰ πάει νὰ μείνει στὸ σπίτι τοῦ ἄντρα της, παρέα μὲ τὰ πεθερικά της καὶ πιθανὸν τοὺς κουνιάδους της –παντρεμένους καὶ μή. Πολὺ σπάνια ἦταν ἡ περίπτωση ἕνα ζευγάρι νὰ μείνει μόνο του σὲ δικό του σπίτι. Ἐξαιρεῖται βέβαια ἡ περίπτωση ποὺ ὁ γαμπρὸς πήγαινε σώγαμπρος, ὁπότε ἡ νύφη παρέμενε στὸ σπίτι της. Παραλλαγὴ τοῦ τραγουδιοῦ καταγεγραμμένη στὸ Χρυσοβίτσι Ἀρκαδίας μᾶς δίνει ὁ Σωτήριος Τσιάνης.1 Στὴν καταγραφὴ τοῦ Τσιάνη, τὸ τραγούδι, ποὺ καὶ ἐδῶ μιλάει γιὰ κλοπὴ τῆς νύφης, ἔχει ὡς ἑξῆς:
Δὲ φώναζες Θανάσω βρὲ Θανασούλα μου
δὲ φώναζες Θανάσω, δὲν ἔβαζες φωνή,
δὲ φώναζες Θανάσω, δὲν ἔβαζες φωνή,
ποὺ ἦρθαν καὶ σὲ κλέψαν’, μέσα ἀπὸ τὸ μαντρὶ
Μάνα μ’ δεν ήταν ἕνας, μάνα μ’, μανούλα μου
μάνα μ’ δὲν ἦταν ἕνας, μάνα μ’ δὲν ἦταν δυὸ
μάνα μ’ δὲν ἦταν ἕνας, μάνα μ’ δὲν ἦταν δυὸ
παρὰ ἦταν σαράντα, μαζὶ μὲ τὸ γαμπρό.
Ὁ πρῶτος ὁ μπιρμπάντης, μάνα μ’, μανούλα μου
ὁ πρῶτος ὁ μπιρμπάντης, ἦταν ὁ πεθερὸς
ὁ πρῶτος ὁ μπιρμπάντης, ἦταν ὁ πεθερὸς
ὁ δεύτερος καὶ τρίτος, κουμπάρος καὶ γαμπρός.



Σημειώσεις:

1. Sotirios Chianis, Folk Songs of Mantineia, (Τσιάνης Σωτήριος Ι., Δημοτικὰ τραγούδια τῆς Μαντίνειας), Berkeley/Los Angeles: University of California Press, 1965.

Πηγὴ πληροφοριῶν:

Παναγιώτης Καρώνης, ΝΑ ῾ΝΑΙ Η ΝΥΦΗ ΤΡΥΓΟΝΑΚΙ ΚΙ Ο ΓΑΜΠΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΚΙ - Ὁ γάμος στὴ Νεστάνη Ἀρκαδίας μιὰ φορὰ κι ἕναν καιρό, Ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, Πάτρα 2018.
Τραγούδι: Ἀπὸ τὸ CD μὲ τὰ τραγούδια τοῦ γάμου στὴ Νεστάνη ποὺ συνοδεύει τὸ βιβλίο. Τραγουδάει ὁ Νεστανιώτης Σωκράτης Καρώνης.
Εἰκόνες: Φωτογραφίες ἀπὸ γάμους στὴ Νεστάνη τῶν δεκαετιῶν 1930, 1950, 1960 καὶ τῆς Νεστάνης τοῦ 1911, ποὺ περιέχονται στὸ βιβλίο.
© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης 2018 καὶ Ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου