ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΑΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ - «Δὲ στό ‘πα ‘γὼ μανούλα μου»

ΔΕ ΣΤΟ ‘ΠΑ ΕΓΩ ΜΑΝΟΥΛΑ ΜΟΥ

Δὲ στό ‘πα ‘γὼ μανούλα μου ούτη τὴν ἐβδομάδα

τοὺς ξένους μὴν τοὺς δέχεσαι καὶ μὴν τοὺς βάζεις μέσα

τ’ ὁ ξένος εἶναι πονηρός, πολὺ μαριολεμένος¹

σὲ πλάνεψε σὲ γέλασε μὲ σύκα μὲ καρύδια,

σὲ πλάνεψε σὲ γέλασε σοῦ εἶπε πὼς θὰ μὲ πάρει

Σχολιασμός:

Τραγούδι ποὺ ἔλεγαν ἀποκλειστικὰ οἱ γυναῖκες, ὅταν ἡ νύφη στολισμένη ἐξερχόταν τῆς οἰκίας της γιὰ νὰ πάει στὴν ἐκκλησία. Λεγόταν ἐπίσης, πάντα ἀπὸ γυναῖκες –ἐξ ὀνόματος τῆς νύφης– καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ στολίσματός της. Τὸ τραγούδι, ποὺ τὸ διέπει μιὰ λυπητερὴ χροιά, προκαλοῦσε συνήθως τὸ κλάμα τῆς νύφης, ἀφοῦ αὐτὴ θὰ ἐγκατέλειπε τὴν πατρικὴ ἑστία γιὰ νὰ πάει νὰ μείνει στὸ σπίτι τοῦ ἄντρα της. Τὸ τραγούδι, ποὺ θὰ τὸ χαρακτηρίζαμε καὶ αὐτὸ τραγούδι χορωδίας, καταγράφεται καὶ ἀπὸ τὸν Σωτήριο Τσιάνη²

Παραλλαγὴ τοῦ τραγουδιοῦ καταγράφεται ἀπὸ τὸν Ν. Πολίτη στό, Ἐκλογαὶ ἀπὸ τὰ τραγούδια τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ³ ποὺ τὸ ἀναφέρει ὡς τραγούδι τοῦ γάμου – τὸ Σάββατο ὅταν γεμίζουν τὰ στρώματα καὶ τὰ προσκεφάλια. Στὴ συλλογὴ τοῦ Πολίτη τὸ τραγούδι ἔχει ὡς ἑξῆς:

Ἄσπρη κατάσπρη βαμβακιὰ εἶχα μὲς τὴν αὐλή μου,

τὴ σκάλιζα, τὴν πότιζα, κ’ εἶχα χαρὰ μεγάλη.

Μὰ ‘ρθε ξένος κι ἀπόξενος, ἦρθε καὶ μοῦ τὴν πῆρε.

Ἀχάρινε τὸ σπίτι μου, ἀνόστισε ἡ αὐλή μου,

ἀνόστισ’ ἡ δική μου αὐλή, κ’ ἐφούμισε τοῦ ξένου,

εἴκοσι χρόνια πότιζα μηλίτσα στὴν αὐλή μου,

τώρα ποὺ μοῦ τὴν πήρανε, ἂς πάει στὴν εὐχή μου.

Σημειώσεις:

---

1.Μαρ(γ)ιόλος: πανοῦργος, εὔστροφος, πονηρός. β) ναζιάρης, Ιδ. εἰς τὸν ἔρωτα, (Λεξικὸν Δημητράκου)· ἰταλ. mariolo: πανοῦργος, ἀστεῖος.

2. Sotirios Chianis, Folk Songs of Mantineia, (Τσιάνης Σωτήριος Ι., Δημοτικὰ τραγούδια τῆς Μαντίνειας), Berkeley/Los Angeles: University of California Press, 1965.

3. Τυπογραφεῖον «Ἑστίας», Ἀθήνα 1914.

Πηγὴ πληροφοριῶν:

---

Παναγιώτης Καρώνης, ΝΑ ῾ΝΑΙ Η ΝΥΦΗ ΤΡΥΓΟΝΑΚΙ ΚΙ Ο ΓΑΜΠΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΚΙ - Ὁ γάμος στὴ Νεστάνη Ἀρκαδίας μιὰ φορὰ κι ἕναν καιρό, Ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, Πάτρα 2018.

Τραγούδι: Ἀπὸ τὸ CD μὲ τὰ τραγούδια τοῦ γάμου στὴ Νεστάνη ποὺ συνοδεύει τὸ βιβλίο. Τραγουδάει ἡ Νεστανιώτισσα Κωνσταντίνα Καρώνη.

Εἰκόνες: Φωτογραφίες ἀπὸ γάμους στὴ Νεστάνη τῶν δεκαετιῶν 1930, 1950, 1960 καὶ τῆς Νεστάνης τοῦ 1911, ποὺ περιέχονται στὸ βιβλίο.

© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης 2018 καὶ Ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος.