ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ - «Μιὰ χήρα ἔχει ὄμορφο ὑγιό»

ΜΙΑ ΧΗΡΑ ΕΧΕΙ ΟΜΟΡΦΟ ΥΓΙΟ

Μιὰ χήρα ἔχει ὄμορφο ὑγιό,

πέστ' ὅπως τὸ λέω κ' ἐγώ,

κι ὄμορφο παλληκάρι

πιὰ κοπέλα θὰ τὸ πάρει.

Τὸν ἐζηλεύει ἡ γειτονιὰ

γειά σου ἀγάπη μου παλιά,

τὸν ἐζηλεύ' ἡ ροῦγα

γειά σου ἀγάπη μου καινούργια.

Τὸν ἐζηλεύει ἡ μάνα του,

τρομάρα καὶ λαχτάρα του,

ἄντρα θέλει νὰ τὸν πάρει

καὶ στεφάνι νὰ τοῦ βάλει.

Μιὰ Κυριακὴ καὶ μιὰ Λαμπρὴ

ἀπόφαση νὰ τοῦ τὸ πεῖ,

μιὰ φιλντισένια μέρα

ντύθει σὰν τὴν περιστέρα.

– Ἐγώ γιουλή μου σ’ ἀγαπῶ

μὰ ντρέπομαι νὰ σοῦ τὸ πῶ,

ἄντρα θέλω νὰ σὲ πάρω

καὶ στεφάνι νὰ σοῦ βάλω.

– Μάνα μουρλή, μάνα τρελὴ

πιὰ μάνα πῆρε τὸ παιδὶ

καὶ πιὸ παιδὴ τὴ μάνα

γιὰ να γκεζερὰν ἀντάμα.

Βάλε φωτιὰ στὸ στόμα σου

γιὰ νὰ καεί τὸ σῶμα σου,

καὶ λαύρα στὸ κορμί σου

ποὺ θὰ πάρεις τὸ παιδί σου.

 Σχολιασμός

Τὰ τραγούδια μὲ θέμα τὶς χήρες καὶ τὴν οἰκογένειά τους εἶναι συνηθισμένα. Οὐσιαστικὰ τὰ τραγούδια αὐτὰ ἐλέγχουν τὴν ἐρωτικὴ συμπεριφορὰ τῆς ἴδιας τῆς χήρας, ἀλλά καὶ τῆς κόρης της ἢ τοῦ γιοῦ της ποὺ ἔχουν λαβώσει καρδιές. Ἐδῶ ἡ Νεστανιώτικη μούσα μᾶς δίνει μιὰ ἀκραία περίπτωση ὅπου ἡ χήρα ἐπιθυμεῖ ἐρωτικὰ τὸ ἴδιο της τὸ παιδί. Στὸ νοῦ ἔρχεται ὁ μύθος τοῦ Οἰδίποδα, ἄν καὶ στὸ τραγούδι ὁ νέος ἐπαναφέρει τὴ χήρα μητέρα του στὸ δρόμο τῆς ἐπικρατούσας ἠθικῆς. Μόνο σὲ κυπριακὴ παραλλαγὴ ὁ γιὸς ἀνταποκρίνεται στὸν ἔρωτα τῆς μητέρας, μὲ αποτέλεσμα αὐτὴ νὰ δηλητηριάσει τὴ νύφη ποὺ ἀποτελεῖ ἐμπόδιο, ἀλλὰ ἔτσι ἀπαλείφει καὶ τὸν κίνδυνο νὰ μαθευτεῖ ἡ σχέση της μὲ τὸν γιό. (Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, Α, σελ. 437).

Τὸ τραγούδι ποὺ εἶναι συρτὸς χορὸς ἀκούγεται στὴν βλαστολατρικὴ γιορτὴ τοῦ Άη-Γιώργη στὴ Νεστάνη Ἀρκαδίας.

Πηγὴ πληροφοριῶν:

---

ΚΑΡΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ», ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, Πάτρα, 2013.

Video:Τραγούδι: Ὁμάδα ἀπὸ Νεστανιώτισσες καὶ Νεστανιώτες.

Φωτογραφίες video: Παναγιώτης Καρώνης.

Στὶς φωτογραφίες τοῦ video: «Ὁ Διαδούμενος τοῦ Πολυκλείτου». Ἑλληνιστικό μαρμάρινο ἀντίγραφο τοῦ χάλκινου πρωτότυπου. Περίπου 100 π.Χ. Ἀθήνα. Ἐθνικὸ Ἀρχαιολογικὸ Μουσεῖο.

Ὁ Διαδούμενος τοῦ Πολυκλείτου. Βρέθηκε τὸ 1884 σ' ἕνα ἀρχαῖο σπίτι τῆς Δήλου. Πρόκειται γιὰ ἀντίγραφο ἑνὸς φημισμένου χάλκινου δημιουργήματος τοῦ μεγάλου Ἀργείου χαλκοπλάστη Πολύκλειτου, ἔργο που μνημονεύει καὶ ὁ Πλίνιος (nat. XXXIV55).

© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης καὶ ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε δικαιώματος.