Πέμπτη 26 Μαρτίου 2015

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ, «Τοῦ Νάσου» (Στὴν ἄκρη-ἄκρη πήγαινα)







ΤΟΥ ΝΑΣΟΥ (Στὴν ἄκρη-ἄκρη πήγαινα)
Στὴν ἄκρη-ἄκρη πήγαινα,
τὴν ἄκρη τὸ ποτάμι.
Βρίσκω τοῦ Νάσου τὰ μαλλιὰ
τοῦ Νάσου τὰ πλεξούδια,
καὶ στὴν ποδιὰ μου τὰ 'βαλα.
καὶ τὰ συχνορωτούσα:
- Μαλλιὰ ποῦ εἶν' τὸ κεφάλι του;
πλεξούδια τὸ κορμὶ του;
- Μαῦρα πουλιὰ τὸ φάγανε...

Σχολιασμός:
Ἐπιτραπέζιο, κλέφτικο δημοτικὸ τραγούδι. Πιθανὸν οἱ ρίζες τοῦ τραγουδιοῦ νὰ βρίσκονται στὴν Ἤπειρο, ἀλλὰ τραγουδιέται, χρόνια τώρα, σὲ ὅλη τὴν Πελοπόννησο. Ἐδῶ, ἡ δική μας καταγραφὴ ἔγινε στὸ χωριὸ τῆς Αρκαδίας Νεστάνη. Ἀπὸ μαρτυρίες ποὺ ἔχουμε, στὴ Νεστάνη, εἶναι γνωστὸ καὶ τραγουδιέται ἀπὸ τὴ δεκαετία τοῦ '40 καὶ '50 σὲ χαρὲς καὶ γιορτινὲς συνάξεις γύρω ἀπὸ τὸ τραπέζι, παρ᾿ ὅλο ποὺ πολλοὶ χαρακτηρίζουν τὸ τραγούδι σὰν κλέφτικο μοιρολόι.
Τὸ θέμα τοῦ τραγουδιοῦ εἶναι ἡ ἀπώλεια. Ἡ ἀπώλεια ἀγαπημένου προσώπου, χωρὶς νὰ μᾶς διευκρινίζεται ὁ λόγος της. Πιθανότατα, ὁ Νάσος βρῆκε τὸ θάνατο μαχόμενος γιὰ τὴν πατρίδα, ἀλλὰ ἐξίσου πιθανὸ εἶναι νὰ χάθηκε στὴν ξενιτιὰ ὅπου πῆγε ἀναζητώντας ἕνα καλύτερο μέλλον, καὶ τὰ μαλλιά του ἀλληγορικά ἀναγγέλλουν τώρα στὴ μάνα τοῦτο τὸν χαμό. Ἡ δήλωση ὅτι ἔγινε βορὰ στὰ ἄγρια πουλιὰ καὶ ὅτι καμιὰ «Ἀντιγόνη» δὲν βρέθηκε νὰ τελέσει γι᾿ αὐτὸν τὶς ἐπιτάφιες σπονδὲς -τὶς τόσο ἀπαραίτητες γιὰ τὴ γαλήνη τῆς ψυχῆς, σύμφωνα μὲ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες- εἶναι χαρακτηριστικὸ τοῦ ἄγνωστου ὣς τώρα, αἰφνιδίου καὶ βίαιου χαμοῦ του σὲ ἄλλον τόπο. Κάλλιστα τὸ τραγούδι θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ὁ θρῆνος τῆς Θέτιδος γιὰ τὸ χαμὸ τοῦ μοναχογιοῦ της Ἀχιλλέα.
Οὐσιαστικά, ἐδῶ, ἡ μούσα τοῦ Λαοῦ μας μὲ ἕναν ἐκπληκτικὰ δωρικὸ στίχο, συμπυκνώνει ὅλη τὴν πίκρα, τὸν πόνο καὶ τὴ θλίψη γιὰ τὴν ἀπώλεια. Θρηνεῖ, ἀλλὰ καὶ ἀποδέχεται τὸ τέλος.
Νὰ προσθέσουμε ὅτι θεματικὰ ἴδιο τραγούδι εἶναι καὶ τὸ γνωστὸ «Τοῦ Ἀργύρη», μὲ παραπλήσιο στίχο καὶ μελωδία, ποὺ τὸ συναντοῦμε στὴ Ρούμελη.


Πληροφορίες:

ΚΑΡΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Τραγουδάει ὁ Νεστανιώτης Σωκράτης Καρώνης
Video: Εἰκόνες ἀπὸ παραστάσεις μελανόμορφων καὶ ἐρυθρόμορφων ἀττικῶν ἀγγείων τοῦ 4ου αἰώνα π.Χ.

© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε δικαιώματος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου