ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ - «Σιγὰ σιγὰ μωρὴ Στυλιανή»

ΣΤΥΛΙΑΝΗ

Σιγὰ σιγὰ μωρὴ Στυλιανὴ

σιγὰ σιγὰ ποὺ περπατᾶς,

σιγὰ σιγὰ ποὺ περπατᾶς

καὶ τὴ μεσούλα σου κρατᾶς.

Κάνεις τοὺς νιοὺς μωρὴ Στυλιανὴ,

κάνεις τοὺς νιοὺς νὰ χαίρονται,

κάνεις τοὺς νιοὺς νὰ χαίρονται

τοὺς γέρους νὰ μαραίνονται.

Κάνεις καὶ μέ- μωρὴ Στυλιανὴ,

κὰνεις καὶ μένα τ' ὀρφανὸ,

κὰνεις καὶ μένα τ' ὀρφανὸ

ζητῶ μαχαίρι νὰ σφαγῶ.

Σχολιασμός:

Ὁ Ὅμηρος στὴν «Ἰλιάδα» δὲν προβαίνει σὲ καμιὰ περιγραφὴ τῆς Ἑλένης. Δὲν μᾶς λέει δηλαδή, ἄν ἦταν πολὺ ψηλή, ἄν ἦταν εὐπλόκαμος, ξανθιὰ ἢ μελαχρινή, ἄν εἶχε μαῦρα ἢ γαλανὰ μάτια κλπ. Ὁ κορυφαῖος ὅλων τῶν ποιητῶν προτιμάει νὰ μᾶς τὴν παρουσιάσει ἀπλά, μέσα ἀπό τὸ βλέμμα τῶν γερόντων τῆς Τροίας.

Συγκεκριμένα, στὸ Γ' τῆς «Ἰλιάδας», θὰ παρθεῖ ἀπὸ τοὺς δυὸ ἀντιμαχόμενους ἡ ἀπόφαση νὰ μονομαχήσουν ὁ Πάρις μὲ τὸ Μενέλαο, καὶ ὅποιος νικήσει νὰ ἔχει ὀμόκλινή του (φίλη κεκλήσῃ ἄκοιτις) τὴν Ἑλένη, καὶ δικούς του ὅλους της τοὺς θησαυρούς (ἀμφ᾽ Ἑλένῃ καὶ κτήμασι πᾶσι μάχεσθαι). Ἡ Ἑλένη λοιπόν, παρακινημένη ἀπὸ τὴ θεὰ Ἀφροδίτη, εὐθὺς ἀνεβαίνει στῶν Σκαιῶν Πυλῶν τὸν πύργο προκειμένου νὰ παρακολουθήσει τὴ μονομαχία μεταξὺ συζύγου καὶ ἐραστή. Ἐκεῖ κάθονται οἱ γέροντες -σύμβουλοι καὶ ἀρχηγοί- τῆς Τροίας μαζί μὲ τὸν βασιλιὰ Πρίαμο. Βλέποντας λοιπὸν τὴν Ἑλένη, θαμπωμένοι ἀπὸ τὴ θωριά της, οὔτε λὶγο οὔτε πολύ, δικαιολογοῦν τοὺς δυὸ λαοὺς ποὺ μάχονται τόσον καιρὸ καὶ πάσχουν γιὰ χάρη της, γιατὶ τὸ ἀξίζει.

οὐ νέμεσις Τρῶας καὶ ἐϋκνήμιδας Ἀχαιοὺς

τοιῇδ᾽ ἀμφὶ γυναικὶ πολὺν χρόνον ἄλγεα πάσχειν·

αἰνῶς ἀθανάτῃσι θεῇς εἰς ὦπα ἔοικεν·

ἀλλὰ καὶ ὧς τοίη περ ἐοῦσ᾽ ἐν νηυσὶ νεέσθω,

μηδ᾽ ἡμῖν τεκέεσσί τ᾽ ὀπίσσω πῆμα λίποιτο.

Κι ἅμ' εἶδαν, ὡς ἐσίμωνε στὸν πύργο την Ἑλένην,

συνομιλούσαν σιγανὰ μὲ λόγια πτερωμένα:

«Κρίμα δὲν ἔχουν οἱ Ἀχαιοί, δὲν ἔχουν κρίμα οἱ Τρῶες

χάριν ὁμοίας γυναικὸς τόσον καιρὸν νὰ πάσχουν

τωόντι ὁμοιάζει ὡσὰν θεᾶς ἡ τρομερὴ θωριά της.

Ἀλλὰ καὶ ὡς εἶναι ἀσύγκριτη καλύτερα νὰ φύγη

παρὰ νὰ μείνει συμφορὰ σ’ ἐμᾶς καὶ στὰ παιδιά μας.»

Ὁμήρου «Ἰλιάδα», Γ' 154-160, μετ. Ἰάκωβου Πολυλᾶ.

Στὸ δημοτικὸ τραγούδι «Σιγὰ σιγὰ μωρὴ Στυλιανὴ», ποὺ παρουσιάζουμε ἐδῶ, ὁ ἀφηγητὴς δὲν προβαίνει σὲ καμιὰ συγκεκριμένη περιγραφὴ τῆς Στυλιανῆς, πέρα τοῦ ὅτι -ὅπως χαρακτηριστικὰ μᾶς λέει- περπατάει σιγὰ σιγὰ κρατώντας τὴ μέση της. Αὐτὸ ὅμως εἶναι ἀρκετὸ στὸ νὰ κάνει τὸν ἀφηγητή μας νὰ ζητᾶ μαχαίρι γιὰ νὰ δώσει τέλος στὴ ζωή του, μιὰ και καὶ δὲν ἀντέχει στὴν ἐρωτικὴ εἰκόνα τῆς περιδιαβαίνουσας Στυλιανῆς ποὺ προφανῶς δὲν τοῦ δίνει καμιὰ σημασία!

Τὸ τραγούδι εἶναι χορὸς τσάμικος.

Μέτρο 4/3

Πηγὴ πληροφοριῶν:

---

ΚΑΡΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, 2016.

Βίντεο: Τραγουδάει ἡ Νεστανιώτισσα Κωνσταντίνα Καρώνη.

© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε δικαιώματος.